Bierstijlen
Met het constant stijgende aanbod van verschillende soorten bier, wordt het steeds lastiger om het bier te vinden dat het beste bij je smaak past. Om wegwijs te worden binnen de wondere en uitgebreide wereld van bier, is het wel zo handig om te weten waar al dat bier nou eigenlijk vandaan komt. Onze zytholoog (biergeleerde) neemt jullie in een vierluik mee door de geschiedenis van de bekendste verschillende bierstijlen.
Vergisting
Laten we beginnen met de 4 verschillende soorten vergisting. Verschillende bierstijlen hebben namelijk verschillende soorten vergisting. We zullen jullie de chemische en scheikundige uitleg besparen, maar vergisting is nodig voor het creëren van koolzuur en alcohol. Kort en simpel uitgelegd zet gist de vergistbare suikers, die vrijkomen tijdens het brouwproces, om in koolzuur en alcohol. Gist zorgt bovendien voor verschillende aroma’s en smaken. Verschillende soorten vergisting zorgen dus voor verschillende bierstijlen met een eigen smaakkarakter.
Deel III: Spontane gisting
Spontaan
Je zou kunnen zeggen dat spontane gisting de allereerste gisting was waarmee bier is gebrouwen. Gist zweeft namelijk in de lucht en pas sinds de ontdekkingen van Louis Pasteur kan het op gecontroleerde wijze worden toegepast. Na het brouwen wordt namelijk het wort, de vloeistof die ontstaat na het maischen, afgekoeld in open kuipen. Maischen is een brouw-technisch verhaal, kort gezegd wordt de geschrote mout gekookt om zo de enzymen hun werk te laten doen. Enzymen breken het zetmeel af en zetten deze om in suikers, welke nodig zijn voor koolzuur en alcohol.
De kuipen waarin de wort afkoelt, worden het koelschip genoemd. Deze ruimte is een wat vieze ruimte. Dit klinkt misschien gek, aangezien hygiëne erg belangrijk is tijdens het brouwen, maar deze ruimte bevat zijn eigen microklimaat met zijn eigen wilde gisten. Aangezien deze gisten zich alleen in deze ruimte fijn voelen, blijft de brouwer daar met zijn handen vanaf. Iets schoonmaken kan zelfs resulteren in een ongewenste smaak aan het bier. Deze vieze ruimtes zijn dan ook praktisch heilig voor de brouwers.
Gistsoort
De bekendste wilde gistsoort is de Brettanomyces, ofwel Brett. Tegenwoordig wordt er veel geëxperimenteerd met deze gistsoort, welke voor een unieke smaak zorgt. Een beginnend bierdrinker zal hier erg aan moeten wennen. Deze bieren zijn zurig en hebben een aroma wat vergeleken kan worden met nat leer of een vochtige paardenstal.
Desalniettemin is deze gistsoort een parel voor de liefhebbers. Deze bieren worden vaak jarenlang gerijpt in houten foeders. Foeders zijn hoge staande houten vaten waar enkele honderden liters bier inpassen.
De meest voorkomende zullen hieronder verder worden uitgelicht.
Lambiek
Deze bierstijl is, net als de overige hier besproken stijlen, Belgisch van oorsprong. De Lambiek wordt alleen maar in België gebrouwen in de regio rondom de Zennevallei en Pajottenland. Hier bevindt zich namelijk de beste omgeving en kennis om lambiek te maken. Dit bier wordt ongeveer 3 jaar gerijpt in de houten foeder. Gebeurt dit niet, dan heb je een Lambiek die onbewerkt is en die erg zuur en licht zoetig (rins) smaakt.
Lambiek moet 35% ongemoute tarwe bevatten en bevat alleen maar oude hop. Door het gebruik van oude hop bevat dit bier geen bitterheid. Hop verliest namelijk bitterheid naarmate deze ouder is. Lambiek kan na de rijping meteen gedronken worden, en bevat een mooie fris zure smaak. Lambiek vormt tevens de basis voor de G(u)euze.
G(u)euze
De Geuze is een biersoort die gestoken wordt en dus niet gebrouwen. Dit is namelijk een mengeling van oude en jonge lambiek. Om tot het eindproduct van een Geuze te komen worden er dus jonge en oude Lambieken met elkaar gemengd in plaats van gebrouwen. Vandaar dat men een Geuze steekt en niet brouwt. Traditioneel bestaat de verhouding voor 60% uit 1 jaar oude Lambiek, 30% is 2 jaar oude Lambiek en 10% is 3 jaar of ouder. Geuze is een beschermde stijl en mag alleen zo heten als het de juiste mengeling is ondergaan en geen andere toevoegingen bevat.
Nu heb je ook zoiets als Oude Geuze, dit wil zeggen dat deze geuze minstens 30% Lambiek bevat welke 3 jaar of ouder is. De Oude Geuze is ook wettelijk beschermd. Vaak is een Oude Geuze zuurder dan zijn jongere broertje en heeft een mooie zurige smaak. Het alcoholpercentage van deze bierstijl schommelt tussen de 5 en de 9 procent. De allerbekendste geuze is van Brouwerij Boon, gelegen in België.
Faro
Faro is vooral bekend in België. Faro is een Lambiek aangezoet met kandijsuiker, welke vroeger vooral door vrouwen en kinderen werd genuttigd vanwege de zoete smaak. Vaak zit dit bier tussen de 4,5 en 5,5 procent alcohol en heeft een zoete smaak.
Kriek
De Lambiek kan ook nog aangezoet worden met fruit zoals zure kersen (krieken). Een echte kriek bevat ongeveer 200 tot 400 gram zure krieken per liter. De mooiste krieken zijn te vinden in de regio Schaarbeke, Belgie.
Als je op zoek bent naar de echte kriek, kijk goed naar de fles. Vaak zegt het merk ook wel waar je mee te maken hebt. Als er op de fles geen verwijzing staat naar het woord lambiek, dan heb je te maken met een imitatie. De bekendste merken kriekbier zijn Oude Kriek Boon of een Liefmans Cuvee Kriek.
