Pizzasteen
Een pizzasteen is onmisbaar als je pizza’s wilt bakken op de BBQ. Behalve dat je kunt zeggen dat je echte stone baked pizza hebt gebakken, heeft het gebruik van een pizzasteen nog meer voordelen. De belangrijkste voordelen van de pizzasteen zullen we in dit artikel beschrijven.
Wat is een pizzasteen?
In feite kun je elke ongeglazuurde platte steen gebruiken als een pizzasteen. Een geglazuurde steen zou snel barsten of zelfs kapot springen door de hitte, maar vrijwel alle andere steensoorten kunnen wel wat hitte verdragen. Voor het beste resultaat worden pizzastenen gemaakt van vuurvaste klei- en keramieksoorten zoals cordieriet (een soort keramiek waar veel kamado’s van worden gemaakt), chamotte of (ongeglazuurd) keramiek. Deze steensoorten zijn vrij poreus waardoor ze als het ware het vocht uit je pizzadeeg zuigen. Hierdoor wordt de bodem van je pizza extra knapperig en heb je geen last meer van kleffe, zompige pizzabodems. Naast deze stenen zijn ook gietijzeren of stalen bakplaten te koop als pizzaplaat. Deze hebben dan soms gaatjes in de bodem om vocht af te voeren en luchtcirculatie te bevorderen. Deze gietijzeren of stalen platen zijn echter niet poreus en hebben daardoor niet helemaal hetzelfde effect als een ‘echte’ pizzasteen. Behalve voor pizza’s is de pizzasteen overigens uitermate geschikt voor het bakken van brood op de BBQ!
Materiaal: Keramiek
Waarom gebruik je een pizzasteen?
Krokante bodem en korst
Zoals hierboven al beschreven zorgt de poreuze steen voor een meer krokante pizzabodem door het opnemen van vocht. In tegenstelling tot de kleffe supermarktpizza’s of ‘Amerikaanse’ pizza’s, heeft een Italiaanse pizza een dunne krokante bodem. Dit is eigenlijk alleen voor elkaar te krijgen door een pizzasteen te gebruiken. Gebruik dan ook nooit bakpapier als je met een pizzasteen werkt. Bakpapier is ervoor gemaakt om vocht tegen te houden en daardoor houdt het vocht vretende werking van de steen tegen en ligt je pizza zelfs een beetje in zijn eigen vocht. Of je pizza nou op een BBQ of in de oven bakt, het gebruik van een pizzasteen is altijd aan te raden om een meer krokante korst te krijgen.
Constante hitte
Behalve dat de pizzasteen het vocht uit de bodem afvoert, zorgt de steen ook voor een constante hittebron onder je pizza. De ‘echte’ Italiaanse pizza’s worden namelijk in hout gestookte steenovens gebakken en deze hebben over het algemeen een hele hoge constante temperatuur. De pizza wordt gebakken op de stenen vloer van deze ovens. De temperatuur in een gemiddelde BBQ en zelfs die in een elektrische oven schommelt nogal eens en dat komt je baksel zelden ten goede, ongeacht wat het is. De pizzasteen zorgt er dus in feite voor dat je enigszins in de buurt komt bij de kwaliteit van een steenoven. Hoe dikker de steen, hoe meer hitte hij vasthoudt en hoe constanter de hitte is die wordt overgedragen op je pizza of brood. Echter is zelfs de dunste steen al een verbetering ten opzichte van je pizza op bakpapier op een bakplaat leggen.
Hoe gebruik ik een pizzasteen?
Voorverwarmen
Het nadeel van een stenen pizzasteen ten opzichte van een gietijzeren of stalen bakplaat is dat je hem moet voorverwarmen. Het duurt even voordat je steen op temperatuur is, maar dit is nodig om als constante hittebron te kunnen dienen. Het beste is om de steen zo vroeg mogelijk op je BBQ of in je oven te leggen om mee op te warmen. Afhankelijk van de dikte van je steen doet deze er korter of langer over om op te warmen. Je kunt er gerust vanuit gaan dat je steen zo’n 20 – 30 minuten moet opwarmen voordat hij volledig op de juiste temperatuur is. Als je dat niet doet en je legt de steen in een loeihete BBQ of oven kan hij barsten door de temperatuurschok. Een dunne steen barst een stuk sneller dan een dikke, maar neem geen risico met je steen en laat hem op tijd mee voorverwarmen. Op je BBQ kun je het beste wachten tot de kolen goed heet zijn en er geen rook meer vanaf komt om te voorkomen dat je steen pikzwart wordt. Door het openen van de BBQ-deksel ontsnapt zoveel hitte dat het risico op barsten een stuk kleiner wordt.
Op de BBQ
Zodra je kolen op temperatuur zijn, leg je ze in een cirkel in je BBQ. Je legt vervolgens de pizzasteen op de grill in het midden van deze kolencirkel om hem gelijkmatig te laten opwarmen. Zodra je steen is opgewarmd, leg je de pizza erop en sluit je de klep om daarmee ook hitte aan de bovenkant van de pizza te creëren. Om te voorkomen dat je pizza verbrandt, dien je zo min mogelijk kolen rechtstreeks onder je pizzasteen te leggen. Als je merkt dat de pizza te weinig gaart aan een kant, verschuif je wat kolen die kant op zodat daar meer hitte komt.
Pizzaschep
Door schade en schande wordt men wijzer. Geloof ons nou maar dat het haast niet te doen is om vers, ongebakken pizzadeeg met beleg erop te verplaatsen van je werkblad naar je hete pizzasteen op de BBQ. De eerste (en tevens laatste) keer dat we dat op die manier probeerden, eindigden we uiteindelijk met een soort pizza calzone maar dan met scheuren en gaten in het deeg. Zorg dus dat je een pizzaschep hebt zodat je daarmee je slappe, ongebakken pizzadeeg kunt verplaatsen zonder dat het een bende wordt en zodat je vervolgens zonder je handen te verbranden de pizza van de steen af kunt halen. Bestuif je schep met flink wat bloem om te voorkomen dat de ongebakken pizza hieraan vast blijft plakken. Trust us on this one!
Schoonmaken
Na het gebruik laat je de steen eerst goed afkoelen. Denk erom, de steen blijft lang heet! Haal de steen ook niet meteen met een ovenhandschoen uit de BBQ om hem nog heet af te wassen. Door het grote temperatuurverschil kan de steen barsten. Was vervolgens de steen af met heet water en een borstel. Ga niet te hard staan boenen met harde schuursponsen om beschadiging aan je steen te voorkomen. Gebruik ook geen zeep omdat de steen poreus is. De steen zuigt dan als het ware wat zeepwater op wat de volgende keer misschien een smaakje kan afgeven aan je pizza. Droog de steen vervolgens goed af en laat hem nog even drogen. Je zult voelen dat de steen wat zwaarder is dan eerst, dat komt doordat de steen zich heeft volgezogen met water. Dit is geen enkel probleem, maar om te voorkomen dat de steen het water weer loslaat als je hem hebt opgeborgen, kun je hem het beste even laten drogen. De steen te vochtig opbergen in een afgesloten ruimte of doos kan zorgen voor schimmelvorming. Die poetst of brandt er vervolgens weer prima af, maar ziet er wel smerig uit.
